خطابه فاطمی فدک

نقد کتاب

حضرت موسی‌بن جعفر «علیهما السّلام» پس از آن که هارون الرشید اصرار کرد که فدک را از او بپذیرد، به او فرمود: «من آن را از تو نمی گیرم مگر با تمام حدود و مرزهایش». هارون الرشید پرسید، حدودش چیست؟ فرمود: «حدّ اول عدن، حدّ دوم سمرقند، حدّ سوم افریقیّه، حدّ چهارم کناره‌ی دریا از خزر تا ارمنیّه».
هارون عرض کرد: دیگر چیزی برای ما باقی نماند، جای مرا تغییر دادی. یعنی تو تمام پرونده حکومت اسلامی را در دوران بنی‌عبّاس از ما گرفتی. 
حضرت فرمود: «من به تو گفتم که اگر حدودش را مشخّص سازم تو پس نخواهی داد».
بنابراین، فدک تعبیر دومی از خلافت و حکومت اسلامی است و حضرت زهرا «سلام الله علیها» فدک را مقدّمه ای برای دستیابی به خلافت قرار داد و می خواست از راه بازگرداندن فدک خلافت را بازگرداند.